Jak pachnie gaz?
Zapach gazu a bezpieczeństwo
Odpowiedzi na pytania, jaki zapach ma gaz i jak rozpoznać ulatniający się gaz, mogą uratować nie tylko zdrowie, ale także życie osób przebywających w danym miejscu oraz w bliskim otoczeniu. Czy jednak zapach gazu zawsze jest taki sam, niezależnie od rodzaju substancji? A może istnieje podział na gazy mające zapach i bezwonne? Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu, aby zadbać o bezpieczeństwo osób korzystających z butli gazowych w domkach letniskowych, kamperach, namiotach czy nawet food-truckach. Zapraszamy!
Kiedy zapach gazu niewiele Ci powie
Istnieje wiele rodzajów gazu w butlach - używanych w przemyśle, spawalnictwie czy nawet prywatnie - które są całkowicie bezwonne. Ta cecha czyni je niebezpiecznymi i/lub wymagającymi szczególnej ostrożności. Gazy bezwonne to na przykład azot, tlen, dwutlenek węgla, argon, hel, wodór.
Warto natomiast wiedzieć, że dla podniesienia bezpieczeństwa osób korzystających z butli z gazem stosuje się pewne środki ułatwiające wykrycie potencjalnie ulatniającego się gazu. Po pierwsze oznacza się butle z gazami niebezpiecznymi. Po drugie sam gaz poddaje się procesowi nawaniania, czyli dodawania wybranego środka zapachowego, np. organicznych związków siarki lub mieszanin. Dzięki temu kiedy naturalnie bezwonny, ale w procesie produkcji nawoniony gaz zaczyna się ulatniać, czuć charakterystyczny zapach.

Jak pachnie gaz w dużym stężeniu?
W przypadku niektórych gazów możliwe jest wyczucie ich zapachu przy dużym stężeniu. Sytuacja ta może dotyczyć np. tlenku węgla, tzw. czadu - silnie trującego, śmiertelnego gazu, który aż do osiągnięcia wysokiego stężenia pozostaje bezzapachowy. Osoby, które uratowały się z zaczadzonych pomieszczeń, zgłaszają czasem, iż czuły zapach lekko dymny lub metaliczny. Nie jest to jednak potwierdzona informacja - oficjalnie czad pozostaje bezwonny niezależnie od stężenia.
Inaczej jest w przypadku amoniaku i tlenków azotu. Te substancje mają charakterystyczny zapach na długo przed osiągnięciem wysokiego stężenia. Amoniak ma silny, drażniący zapach, a tlenki azotu różnią się między sobą, mogą być np. duszące.
Wyraźny zapach gazu - jak rozpoznać?
Najbardziej niebezpieczne, toksyczne i palne gazy zazwyczaj mają zapach - niektóre same z siebie, a niektóre są nawaniane, aby uczulić użytkowników na sytuacje wymagające pilnej interwencji. Dobrym przykładem jest gaz LPG, który obejmuje grupę gazów: propan, butan, mieszanki propan-butan lub mieszanki z domieszkami innych gazów. Naturalnie są to gazy bezwonne, jednak dzięki nawanianiu stają się intensywne, siarkowe, duszące. To ważne, ponieważ gaz LPG w butli jest łatwopalny i grozi wybuchem przy wycieku.
Kolejnym przykładem może być dimetyloeter, czasami występujący we wspomnianych wyżej mieszankach LPG, a także będący składnikiem aerozoli. On również jest łatwopalny i naturalnie bezwonny. Jeśli zostanie nawoniony, przypomina gaz LPG, a więc pachnie ostro, siarkowo (jak zgniłe jaja).
W niektórych zastosowaniach nawania się wodór, gaz ekstremalnie łatwopalny, a do tego odznaczający się niewidzialnym płomieniem. Do nawaniania używa się różnych substancji i to właśnie od nich zależy ostateczny zapach wodoru. Przykładowe substancje wonne to tetrahydrotiofen i etanotiol.
Jak wspomnieliśmy: raczej nie nawania się gazów technicznych obojętnych, ale robi się to z gazami palnymi i toksycznymi.
Nie tylko zapach gazu - jak rozpoznać gaz ulatniający się z butli?
Nieprzyjemny, ostry zapach gazu jest wyraźną wskazówką ulatniania - zwłaszcza w sytuacji, w której akurat nie korzysta się urządzenia na gaz. Jednakże warto zwracać uwagę również na inne czynniki, takie jak:
-
problemy techniczne z używaniem urządzeń gazowych, niewynikające z uszkodzeń tychże urządzeń - Twoją czujność powinny wzbudzić np. migoczący, niestabilny, zbyt mały lub zbyt duży płomień,
-
objawy u osób przebywających w pomieszczeniu - jeśli wszyscy odczuwają ból i zawroty głowy, jest im słabo, robią się senni, gorzej oddychają lub jest im niedobrze, może to świadczyć o wdychaniu ulatniającego się gazu,
-
dźwięk syczenia z butli lub instalacji łączącej butlę z urządzeniem gazowym - tuż obok wyraźnego, ostrego zapachu gazu jest to jednoznaczny sygnał problemu z ulatnianiem.

Nie martw się, jak pachnie gaz - postaw na bezpieczeństwo!
Nie musisz googlować, jak pachnie gaz, za każdym razem, kiedy zrobisz się śpiący lub zakręci Ci się w głowie. Zamiast tego podejmij kroki bezpieczeństwa już teraz. Jeżeli korzystasz z butli gazowych lub gazu ziemnego, zainwestuj w dobry czujnik gazu. Dodatkowo zawsze kupuj butle z gazem w autoryzowanych punktach sprzedaży, takich jak Nor-Gaz pod Warszawą. Nie zapomnij również o tym, że każda butla ma określoną datę ważności. Po jej przekroczeniu można zalegalizować butlę ponownie, ale nie w nieskończoność - kiedy ostateczny termin upłynie, musisz kupić nową.
Bezpieczeństwo korzystania z butli gazowych to również odpowiedzialne przechowywanie. Dowiedz się na ten temat więcej: Jak przechowywać butle z gazem? Bezpieczne przechowywanie butli z gazem - przepisy